ΟΦΘΑΛΜΙΚΗ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΥΔΡΟΞΥΧΛΩΡΟΚΙΝΗΣ (PLAQUENIL) ΚΑΙ ΤΗΣ ΧΛΩΡΟΚΙΝΗΣ

ΕΓΧΕΙΡΗΣΗ ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗ ΟΦΘΑΛΜΙΚΗ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΥΔΡΟΞΥΧΛΩΡΟΚΙΝΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΧΛΩΡΟΚΙΝΗΣ-1

Η χλωροκίνη και υδροξυχλωροκίνη χρησιμοποιούνται σήμερα κυρίως για τη θεραπεία των αυτοάνοσων νόσων, όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και το σύνδρομο Sjogren.

Η πιο σημαντική παρενέργεια τους είναι η μη αναστρέψιμη ωχροπάθεια αμφοτερόπλευρα με αποτέλεσμα την απώλεια οπτικού πεδίου και τη μείωση της οπτικής οξύτητας. Πρόκειται για σπανιότατο περιστατικό. Αναφέρονται μόνο είκοσι περιστατικά στη διεθνή βιβλιογραφία σε σύνολο ενός εκατομμυρίου ασθενών που βρίσκονται σε θεραπεία με κινίνες.

Άλλες παρενέργειες των κινίνων είναι η προωχροπάθεια, η οποία αποτελεί πρώιμη εκδήλωση τοξικότητας, χαρακτηρίζεται από απώλεια παρακεντρικού πεδίου και είναι αναστρέψιμη. Η χλωροκίνη και σε μικρότερο βαθμό η υδροξυχλωροκίνη, μπορεί να προκαλέσουν στροβιλοειδείς εναποθέσεις στον κερατοειδή του οφθαλμού, οι οποίες δεν είναι δοσοεξαρτώμενες και δεν σχετίζονται άμεσα με την εμφάνιση ωχροπάθειας, αλλά όμως υποδηλώνουν την αναγκαιότητα της περιοδικής εξέτασης των ασθενών. Παρέσεις οφθαλμικών μυών και δυσκολίες στην προσαρμογή είναι σπάνιες και αναστρέψιμες παρενέργειες.

Ο κυριότερος παράγοντας επικινδυνότητας για την ανάπτυξη τοξικότητας είναι το ύψος της ημερήσιας δόσης ανά κιλό βάρους σώματος. Δόση μεγαλύτερη των 6.5 mg/kg υδροξυχλωροκίνης και 3 mg/kg χλωροκίνης είναι επικίνδυνη για ανάπτυξη ωχροπάθειας. Η ημερήσια δόση των 200 mg θεωρείται ασφαλής για ασθενείς που ζυγίζουν πάνω από 31 kg, ενώ δόση 400 mg θέτει σε κίνδυνο άτομα που ζυγίζουν κάτω των 62 kg.

Η συνυπάρχουσα αμφιβληστροειδοπάθεια, η παχυσαρκία, η άνω των 60 ετών ηλικία και η διάρκεια της αγωγής για πάνω από 5 χρόνια, είναι άλλοι παράγοντες που πιθανώς αυξάνουν τον κίνδυνο.

Οι υποψήφιοι για αγωγή με PLAQUENIL ασθενείς πρέπει πριν τη λήψη του φαρμάκου να κάνουν πλήρη οφθαλμολογική εξέταση με μέτρηση της καλύτερης διορθούμενης οπτικής οξύτητας, βυθοσκόπηση, λήψη κεντρικού οπτικού πεδίου και εξέταση χρωματικής αντίληψης.

Οι ασθενείς υψηλού κινδύνου πρέπει να υποβάλλονται σε έλεγχο τουλάχιστον μία φορά το χρόνο. Όλοι οι ασθενείς πρέπει να χρησιμοποιούν τον πίνακα Amsler στο σπίτι τους μία φορά τη βδομάδα, για να διαπιστώνουν αν υπάρχει μεταβολή στην όρασή τους. Πρωταρχικός στόχος λοιπόν είναι η διαπίστωση των αρχικών σταδίων της τοξικότητας, τα οποία είναι δυνατόν να αναστραφούν μετά τη διακοπή του φαρμάκου.