Σύνδρομο Sjogren
Το σύνδρομο Sjogren είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα που προσβάλει και καταστρέφει τους αδένες που είναι υπεύθυνοι να διατηρούν τα μάτια, το στόμα και άλλα μέρη του σώματος υγρά και λιπαρά. Για αυτόν τον λόγο, η ξηροφθαλμία αποτελεί σύνηθες σύμπτωμα.
Μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες, μετά την εμμηνόπαυση, είναι πιθανότερο να εμφανίσουν το σύνδρομο Sjogren (SS) για άγνωστους λόγους. Για την ακρίβεια, περίπου το 2% των γυναικών μετά τα 60 έτη πιστεύεται ότι πάσχουν από κάποια μορφή της νόσου, σύμφωνα με τη μελέτη του Kelley Textbok of Reumatology, 7η έκδοση.
Το Ίδρυμα για το Σύνδρομο Sjogren (Sjogren\'s Syndrome Foundation) εκτιμά ότι περισσότεροι από 4 εκατομμύρια πολίτες των Ηνωμένων Πολιτειών πάσχουν από τη νόσο, εκ των οποίων το 90% είναι γυναίκες.
Αίτια του Συνδρόμου Sjorgen
Η πάθηση εμφανίζεται ανεξάρτητη μόνο στην πρωτογενή της μορφή. Σε δευτερογενή μορφή, το Σύνδρομο Sjogren αναπτύσσεται σε σχέση με άλλες αυτοάνοσες διαταραχές, όπως συστηματικός ερυθηματώδης λύκος (SLE), θυρεοειδίτιδα ή ρευματοειδή αρθρίτιδα. Αυτές οι παθήσεις προκαλούν φλεγμονές σε διάφορα μέρη του σώματος.
Ο λόγος για τον οποίο αυτοάνοσες διαταραχές επιτίθενται στους αδένες, δεν είναι απολύτως ξεκάθαρος. Συνήθως το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού μας αναγνωρίζει τα ίδια μέρη του σώματος ως \'\'φιλικά\'\', ενώ ενεργοποιείται για την καταπολέμηση και καταστροφή \'\'άγνωστων\'\' ουσιών όπως δηλητήρια, ξένα σώματα ή επιβλαβείς οργανισμοί, όπως ιοί.
Οι διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος που για ανεξήγητους λόγους καταστρέφουν μέρη του ίδιου μας του σώματος, είναι πιθανό να οφείλονται στην κληρονομικότητα ή να σχετίζονται με ιογενείς ή βακτηριακές μολύνσεις.
Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι σημαντικός αριθμός ατόμων που πάσχουν από κοιλιοκάκη, ενός είδους αφύσικης αντίδρασης του ανοσοποιητικού στη γλουτένη που εμπεριέχεται στα σιτηρά, έχουν επίσης το σύνδρομο Sjogren, σύμφωνα με το έντυπο Gastroenterology Clinics τον Ιούνιο του 2008.
Πώς θα καταλάβετε ότι πάσχετε από το Σύνδρομο Sjogren
Πολλοί άνθρωποι εμφανίζουν κάποιο είδος ξηροφθαλμίας που οφείλεται σε διάφορες αιτίες, όπως ξηρό περιβάλλον, χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων (για παράδειγμα αντιισταμινικών για αλλεργίες ή αντιαρρυθμικών για κυκλοφορικές ρυθμίσεις του καρδιακού συστήματος), χρήση φακών επαφής ή ακόμα και εξαιτίας δυσλειτουργιών στην ενυδάτωση του οφθαλμού που προκαλεί το γήρας.
Ωστόσο το σύνδρομο Sjogren μπορεί να διαγνωστεί από άλλα συμπτώματα, σε συνδυασμό με την ξηροφθαλμία, που σχετίζονται με τη δυσλειτουργία των αδένων που ενυδατώνουν διαφορετικά μέρη του σώματος. Τα συμπτώματα αυτά συμπεριλαμβάνουν:
ασυνήθη ξηρότητα στην περιοχή των γεννητικών οργάνων
ξηρότητα του κόλπου σε συνδυασμό με συχνές κολπικές μολύνσεις
ξηροστομία
ξηροδερμία
μη οιδηματικό άλγος σε αρθρώσεις και μύες
Άλλα συνήθη συμπτώματα στους οφθαλμούς που προκύπτουν από το σύνδρομο Sjogren περιλαμβάνουν θολερότητα στην όραση, αίσθηση καύσου, αίσθημα ξένου σώματος και φωτοευαισθησία.
Για τη διάγνωση του συνδρόμου Sjogren απαιτείται μία σειρά εξετάσεων. Θα χρειαστεί ιστολογικό δείγμα (βιοψία) από τους σιελογόνους αδένες. Το μέγεθος της ξηροφθαλμίας μπορεί να μετρηθεί και με Schirmer test (μέτρηση ποσότητας δακρύων).
Η ξηροφθαλμία μπορεί επίσης να μετρηθεί με χρήση οφθαλμικών σταγόνων (ερυθρού της Βεγγάλης, λιζαμίνης ή φλουορεσκείνης) για ανίχνευση συγκεκριμένων χρώσεων στον κερατοειδή και τον επιπεφυκότα.
Η ποσότητα και ποιότητα του σάλιου που παράγεται στη στοματική κοιλότητα, μπορεί επίσης να μετρηθεί.
Ο γιατρός σας είναι πιθανό να σας ζητήσει επιπλέον αιματολογικές και ουρολογικές εξετάσεις. Συγκεκριμένοι αιματολογικοί δείκτες -αντιπυρηνικά αντισώματα (ΑΝΑς)- αποτελούν ενδείξεις του συνδρόμου Sjogren και μπορούν να εντοπιστούν με μία απλή εξέταση. Ωστόσο, είναι πιθανό να πάσχετε από σύνδρομο Sjogren χωρίς να εμφανίζονται τα συγκεκριμένα αντισώματα στις αιματολογικές σας εξετάσεις.
Πώς Θεραπεύεται η Ξηροφθαλμία Που Προκαλεί το Σύνδρομο Sjogren
Η ξηροφθαλμία που προκαλείται από το σύνδρομο Sjogren είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί με μακροχρόνια χήση τεχνητών δακρύων, αλοιφών ή άλλων ρυθμιστικών μεθόδων. Για την αντιμετώπιση του πόνου ή της φλεγμονής, είναι πιθανό να χρειαστείτε μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα.
Στην περίπτωση που πάσχετε από εξαιρετικά βαριάς μορφής συνδρόμου Sjogren, ο γιατρός σας μπορεί να καταφύγει στη χρήση ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων.
Πιθανές Παρενέργειες
Επειδή η χρόνια ξηροφθαλμία αποτελεί το σημαντικότερο σύμπτωμα το συνδρόμου Sjogren, θα πρέπει πάντοτε τα μάτια σας να είναι ενυδατωμένα προς αποφυγή βλάβης του κερατοειδούς και του επιπεφυκότα, που μπορεί να οδηγήσει σε δημιουργία ουλών και μολύνσεων. Ερεθισμός και φλεγμονή των βλεφάρων μπορεί να οδηγήσει σε βλεφαρίτιδα.
Εξαιτίας της έντονης ξηροστομίας, μπορεί να παρατηρήσετε ταχύτατη φθορά στην οδοντοστοιχία σας ή απώλεια δοντιών. Είναι πιθανό να χρειαστείτε λιπαντικές ουσίες, όπως τεχνητό σάλιο, για την ενυδάτωση της στοματικής κοιλότητας και την ευκολότερη κατάποση.
Επίσης, όσοι νοσούν από σύνδρομο Sjogren είναι πιθανότερο να εμφανίσουν λέμφωμα ή καρκίνο του λεμφικού συστήματος το οποίο περιέχει τα λευκά αιμοσφαίρια που διαδραματίζουν κυρίαρχο ρόλο στην καταπολέμηση ασθενειών. Οι λεμφαδένες πιθανότατα θα παρουσιάσουν διόγκωση ή οίδημα.
Το σύνδρομο Sjogren μπορεί να οδηγήσει σε αγγειοπάθεια που προκαλεί φλεγμονή και κάποιες φορές ελίκωση των φλεβών.
Γυναίκες που έχουν διαγνωστεί με σύνδρομο Sjogren πρέπει να ενημερώσουν τον γιατρό τους κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης. Κάποιες πρωτεΐνες που παράγονται από το ανοσοποιητικό σύστημα και επιτίθενται σε άλλες ωφέλιμες για τον οργανισμό πρωτεΐνες, υπάρχει πιθανότητα να περάσουν από τη μητέρα στο έμβρυο.
Τρόποι Αντιμετώπισης της Ξηροφθαλμίας και άλλων Συμπτωμάτων Συνδρόμου Sjogren
Αν και δεν υπάρχει τρόπος αντιμετώπισης της πάθησης, τα παρακάτω βήματα θα αμβλύνουν τα συμπτώματα:
Να πίνετε περισσότερα υγρά, κυρίως νερό.
Να μασάτε τσίχλες χωρίς ζάχαρη ή καραμέλες για την ενυδάτωση της στοματικής κοιλότητας.
Να κάνετε συχνή χρήση τεχνητών δακρύων και αλοιφών για την ενυδάτωση των οφθαλμών σας.
Να χρησιμοποιείτε κολπικά λιπαντικά.
Να κάνετε χρήση φυσιολογικού ορού για την μύτη σας.
Να φροντίζετε την υγρασία του χώρου για την αντιμετώπιση της ξηροδερμίας.
Ενημερώστε τον οφθαλμίατρό σας για οποιοδήποτε φάρμακο παίρνετε, καθώς υπάρχουν φάρμακα, όπως τα αντιισταμινικά που μπορεί να προκαλέσουν ξηρότητα.
Μην καπνίζετε και αποφεύγετε την κατανάλωση αλκοόλ.