ΓΛΑΥΚΩΜΑ

Είναι μια πάθηση, η οποία καταστρέφει το οπτικό νεύρο έχοντας ως κατάληξη την απώλεια μέρους του οπτικού μας πεδίου ή και τύφλωση, αν παραμείνει χωρίς θεραπεία. Η βλάβη είναι προοδευτική. Αρχίζει με απώλεια της περιφερικής όρασης, προχωράει σε μείωση της όρασης του κεντρικού οπτικού πεδίου και καταλήγει σε τύφλωση. Η εξέλιξη του γλαυκώματος μπορεί να σταματήσει, όμως η καταστροφή στο οπτικό νεύρο και η μείωση της όρασης μέχρι τη στιγμή εκείνη είναι μόνιμη. Η ζημιά στο οπτικό νεύρο σχετίζεται με την αύξηση της πίεσης που ασκεί το υδατοειδές υγρό στο εσωτερικό του οφθαλμού λόγω ανικανότητας του οργανισμού να διατηρήσει την ισορροπία μεταξύ της παραγωγής του υδατοειδούς υγρού και του ποσού που αποβάλλεται.

ΠΟΙΑ ΕΙΔΗ ΓΛΑΥΚΩΜΑΤΟΣ ΕΧΟΥΜΕ;

1. Γλαύκωμα ανοικτής γωνίας: Είναι ο πιο συχνός τύπος γλαυκώματος. Οι μισοί περίπου ασθενείς με τον τύπο αυτό του γλαυκώματος δε το γνωρίζουν. Αυτή η μορφή περιορίζει σταδιακά την περιφερική όραση χωρίς άλλα συμπτώματα. Όταν παρουσιαστούν συμπτώματα τότε έχουμε μη αναστρέψιμη μόνιμη βλάβη. Στη μορφή αυτή υπάρχει μια ανισορροπία στην παραγωγή και αποχέτευση του υδατοειδούς υγρού, η οποία προκαλεί αύξηση της ενδοφθαλμίου πιέσεως με αποτέλεσμα να έχουμε βλάβη στο οπτικό νεύρο και συνεπώς μείωση της όρασης.

2. Γλαύκωμα κλειστής γωνίας: Παρουσιάζεται με οφθαλμικό πόνο, πονοκέφαλο, διεσταλμένη κόρη, μείωση όρασης, κόκκινα μάτια, ναυτία και έμετο. Αυτά τα συμπτώμτα μπορεί να διαρκέσουν μερικές ώρες και μετά να έχουμε επαναφορά στη φυσιολογική κατάσταση. Το κάθε επεισόδιο συνήθως προκαλεί προοδευτικά μεγαλύτερη βλάβη στο οπτικό νεύρο. Η αντιμετώπιση πρέπει να είναι άμεση, με φαρμακευτική αγωγή από το στόμα, κολλύρια και πολύ συχνά λέιζερ θεραπεία. Ο χαμηλός φωτισμός, οι σταγόνες για τη διαστολή της κόρης, η υπερμετρωπία, όγκοι πίσω από την ίριδα και ορισμένα φάρμακα όπως τα αντισταμινικά μπορούν να προκαλέσουν γλαύκωμα κλειστής γωνίας.

3. Γλαύκωμα φυσιολογικής πίεσης: Η ενδοφθάλμια πίεση σε αυτό τον τύπο γλαυκώματος είναι φυσιολογική, όμως προκαλείται έκπτωση του οπτικού πεδίου λόγω καταστροφής νευρικών ινών. Τα αίτιά του ειναι άγνωστα αλλά πολλοί πιστεύουν ότι σχετίζεται με την υπόταση και την κακή αιμάτωση του οπτικού νεύρου. Είναι πιο συχνό στους Ιάπωνες, στις γυναίκες και σε άτομα με ιστορικό αγγειακής νόσου.

4. Γλαύκωμα διασποράς χρωστικής: Είναι ένα σπάνιο είδος γλαυκώματος που συμβαίνει όταν η γωνία του πρόσθιου θαλάμου έχει αποφραχτεί από χρωστική, η οποία φεύγει από την ίριδα και προκαλεί καταστροφή στο σύστημα αποχέτευσης του υδατοειδούς υγρού, λόγω φλεγμονώδους αντίδρασης που προκαλείται.

5. Δευτεροβαθές γλαύκωμα λόγω τραυματισμού του οφθαλμού, φλεγμονής, όγκου ή μεγέθυνση του φακού του οφθαλμού λόγω καταρράκτη.

6. Συγγενές γλαύκωμα: Ορισμένα παιδιά γεννιούνται με στενές γωνίες ή βλάβη του συστήματος αποχέτευσης με 80% των περιπτώσεων να διαγνώσκονται τον πρώτο χρόνο. Είναι πιο συχνό στα αγόρια.

ΠΟΣΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΓΛΑΥΚΩΜΑ;

Σχεδόν 2,2 εκατομμύρια Αμερικάνοι ηλικίας 40 ετών και άνω έχουν πρωτοπαθές γλαύκωμα ανοικτής γωνίας, ενώ περίπου οι μισοί από αυτούς δεν γνωρίζουν ότι έχουν την ασθένεια αυτή. Παγκοσμίως είναι η δεύτερη αιτία τύφλωσης μετά τον καταρράκτη.

ΠΟΙΑ Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΓΛΑΥΚΩΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΟΦΘΑΛΜΙΚΗΣ ΥΠΕΡΤΟΝΙΑΣ;

Στην οφθαλμική υπερτονία έχουμε αύξηση της οφθαλμικής πίεσης, χωρίς όμως καταστροφή του οπτικού νεύρου και μείωση όρασης. Είναι όμως παράγοντας κινδύνου για ανάπτυξη γλαυκώματος, οπότε θα πρέπει να παρακολουθείται στενά.

ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΓΛΑΥΚΩΜΑ ΜΙΑ ΣΟΒΑΡΗ ΑΙΤΙΑ ΤΥΦΛΩΣΗΣ;

Ναι. Είναι μία από τις σημαντικότερες αιτίες τύφλωσης που αντιστοιχεί στο 12% των περιπτώσεων τύφλωσης στις ΗΠΑ.

ΠΟΙΟΣ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΞΕΙ ΓΛΑΥΚΩΜΑ;

Οι Αφρικανοί και οι Ασιάτες έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν γλαύκωμα απ΄ ότι η λευκή φυλή. Το γλαύκωμα είναι η πιο συχνή αιτία τύφλωσης στους μαύρους, και είναι 6 με 8 φορές πιο συχνό απ΄ ότι στους λευκούς.
Άνθρωποι με υψηλή ενδοφθαλμία πίεση. Εξαίρεση αποτελούν μερικοί άνθρωποι, οι οποίοι αν και έχουν φυσιολογική πίεση παρουσιάζουν περιορισμένη όραση οφειλόμενη σε κάποια βλάβη του οπτικού νεύρου.
Οι διαβητικοί, οι υπερτασικοί, οι υψηλοί μύωπες, όσοι κάνουν μακροχρόνια χρήση στεροειδών φαρμάκων ή αντισυλληπτικών φαρμάκων.

Έρευνες έχουν δείξει ότι οι γυναίκες που έκαναν χρήση αντισυλληπτικών φαρμάκων περισσότερο από 3 χρόνια έχουν 2 φορες μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν γλαύκωμα.

ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΙΑΓΝΩΣΘΕΙ ΤΟ ΓΛΑΥΚΩΜΑ;

Αν σε τυχαία εξέταση διαγνωσθεί υψηλή ενδοφθάλμια πίεση, ο ασθενής πρέπει να υποβληθεί σε μια σειρά εξετάσεων. Αυτές περιλαμβάνουν επαναληπτικές μετρήσεις της ενδοφθάλμιας πίεσης, λήψη του οπτικού πεδίου με ειδικό μηχάνημα, μέτρηση του πάχους του κερατοειδούς, απεικόνηση του οπτικού νεύρου με εξέταση OCT και γωνιοσκοπία. Η φυσιολογική ενδοφθάλμια πίεση συνήθως είναι κάτω απο 21 mmHg. Αν έχετε ενδοφθάλμια πίεση μεγαλύτερη των 30 mmHg ο κίνδυνος να χάσετε την όρασή σας από γλαύκωμα είναι 40 φορές περισσότερος από κάποιον που έχει 15 mmHg ή λιγότερο.

ΤΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΕΧΕΙ ΤΟ ΓΛΑΥΚΩΜΑ;

Η έλλειψη συμπτωμάτων στα πρώτα στάδια εκδήλωσης του γλαυκώματος είναι ένας παράγοντας που δυσχεραίνει τη διάγνωσή του. Σε προχωρημένο στάδιο μπορεί να εκδηλωθούν: πονοκέφαλος, θολή όραση, απώλεια περιφερικής όρασης, δυσκολία στην προσήλωση σε εργασία από κοντινή απόσταση, αδυναμία προσαρμογής του οφθαλμού σε σκοτεινό χώρο, έγχρωμος δακτύλιος- όπως αυτοί του ουράνιου τόξου- γύρω από τα φώτα και ανάγκη συχνής αλλαγής συνταγών για γυαλιά.

ΠΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΕΤΑΙ ΤΟ ΓΛΑΥΚΩΜΑ;

Δεν υπάρχει θεραπεία για το γλαύκωμα. Η όραση, η οποία έχει απωλεσθεί, δεν επανέρχεται. Όμως τα κολλύρια που συνιστώνται καθώς και το laser ή η χειρουργική επέμβαση- όταν κρίνονται απαραίτητα-, μπορούν να σταματήσουν την εξέλιξη της ασθένειας.

SLT (Selective Laser Trabeculoplasty) - για την θεραπεία του γλαυκώματος

Τι είναι το SLT ;

Είναι μια απλή και αποτελεσματική επέμβαση που μειώνει την ενδοφθάλμια πίεση που σχετίζεται με το γλαύκωμα. Πραγματοποιείται σε συνθήκες εξωτερικού ιατρείου και διαρκεί λιγότερο από πέντε λεπτά.

Είναι επώδυνο ;

Όχι. Είναι μία τελείως ανώδυνη επέμβαση χωρίς παρενέργειες.

Πως πραγματοποιείται η επέμβαση;

Μετά την ενστάλαξη αναισθητικών κολλυρίων δεσμίδες φωτός απο το ειδικο μηχανημα , κατευθύνονται μέσα από ένα ειδικό φακό στον οφθαλμό. Η όλη διαδικασία διαρκεί λίγα λεπτά. Μετά συνταγογραφούνται σταγόνες κολλυρίων για μερικές ημέρες.

Μπορεί να επαναληφθεί το SLT ;

Το SLT είναι αναίμακτο, μη θερμικό και μη επιθεκτικό ως προς τους ιστούς του οφθαλμού. Έτσι μπορεί να επαναληφθεί με ασφάλεια.

Ποιοί θα επωφεληθούν μετά από μια τέτοια επέμβαση;

1. Άτομα με γλαύκωμα ανοικτής γωνίας, ψευδοαποφολιδωτικό ή μελαγχρωστικό γλαύκωμα (αν δεν είστε σίγουροι, ρωτήστε τον οφθαλμίατρό σας).

2. Άτομα με δυσανεξία στην αντιγλαυκωματική θεραπεία ή άτομα με δυσκολία συμμόρφωσης ως προς τις οδηγίες λήψης της θεραπείας.

3. Άτομα που είναι σε θεραπεία με αντιγλαυκωματικά φάρμακα και θέλουν να ελαττώσουν την εξάρτηση από τα φάρμακα αυτά, ακόμα και να απαλλαγούν από αυτά.

4. Άτομα που είναι δύσκολο να εξετάζονται τακτικά από τον οφθαλμίατρό τους λόγω οικονομικών δυσκολιών, έλλειψη μεταφορικού μέσου ή άλλων παραμετρων.

5. Άτομα που έχουν υποβληθεί ανεπιτυχώς σε θεραπεία με ALT (Argon Laser Trabeculoplasty).

Πόσο αποτελεσματική είναι η SLT θεραπεία;

Η SLT θεραπεία μειώνει την ενδοφθάλμια πίεση μέχρι και 25% , στο 75-85% των ασθενών. Σε άτομα οπου δεν ανταποκρίνεται, η παραδοσιακή θεραπεία με φάρμακα ή αλλή μορφή θεραπείας, μπορούν να είναι αποτελεσματικές.

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΙΟ ΕΝΔΕΔΕΙΓΜΕΝΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΝΑ ΑΠΟΤΡΑΠΕΙ Η ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΗΣ ΟΡΑΣΗΣ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΟΥ ΓΛΑΥΚΩΜΑΤΟΣ;

Η έγκαιρη διάγνωσή του με συχνές οφθαλμολογικές εξετάσεις. Όλοι, ακόμη και αυτοί που δεν συγκεντρώνουν πολλούς παράγοντες επικινδυνότητας για να αναπτύξουν γλαύκωμα, πρέπει να ελέγχονται τουλάχιστον κάθε 2 χρόνια μετά την ηλικία των 40 ετών.

ΥΠΑΡΧΕΙ ΤΡΟΠΟΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΤΟΥ ΓΛΑΥΚΩΜΑΤΟΣ;

Σύμφωνα με μερικούς ερευνητές η φυσική άσκηση μπορεί να κάνει τη διαφορά σε μερικούς ανθρώπους, λόγω του ότι ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο της χαμηλής πίεσης διήθησης στο οπτικό νεύρο που είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για να αναπτύξει κάποιος γλαύκωμα. Επίσης, σταματώντας το κάπνισμα, διατηρώντας φυσιολογικό βάρος σώματος και κάνοντας καλή και ισορροπημένη διατροφή πιθανώς να μειωθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης γλαυκώματος.